Erbo-dóu-matelot
Osmunda regalis
Osmundaceae
Noms en français : Fougère royale, Osmonde royale.
Descripcioun :L'erbo-dóu-matelot trachis dins li relarg séusous de Prouvènço. Es un grand féuse que pòu faire fin qu'à dous mètre d'aut. Li foundo soun longo e d'un vert clar. D'ùni porton en bout li soro, e alor soun soun mai torso e sarrado.
Usanço :Pèr F. Mistral, bessai sarié estado utilisado, emé l'erbo-de-la-routo, contro lou mau-de-terro (escourbut-TDF). Emé la racino se fasié uno poumado contro li macaduro. Tambèn la racino ajudo à pissa, es astringènto e purgativo.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Osmunda
Famiho : Osmundaceae
Ordre : Osmundales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Ges de flour
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado :
Vo
Jun à avoust
Liò : Riéu
- Sourgènt
- Tourbiero
- Roucas bagna
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Osmunda regalis L., 1753
Lavanèso
Galega officinalis
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Avanèso.
Noms en français : Galéga officinal, Rue-de-chèvre.
Descripcioun :La lavanèso nous vèn d'Éuropo dóu levant e d'Asìo mounte trachis naturalamen. Eici s'atrovo, raramen, en ribo d'aigo e dins li prado umido. Sèmblo uno vèsso, mai li fuioun soun en noumbre impar e sènso vediho. Li flour soun d'un blu clar e la planto a quàsi ges de péu.
Usanço :Es uno planto empouisounanto pèr lou bestiàri quouro es en flour e un cop seco : 100 g de lavanèso seco douno la mort pèr la fedo que pòu pu alena. Fai pissa, abeissa la glicemìo e èi peréu galatougèno. Li flour seco se prènon en tisano, pamens mèfi que n'en fau pas trop metre.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galega
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco :
Mai à avoust
Liò : Ribiero
- Prado umido
- Ribo d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éuropo-Sud-Èst
Ref. sc. : Galega officinalis L., 1753